Kopzorgen in het sociale domein

Aanbesteding in de Jeugdhulp en Maatschappelijke Ondersteuning in 2017.

Het is weer zover! Veel gemeenten in Nederland gaan aan de slag met de inkoop van hulp en ondersteuning onder de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (Wmo) en de Jeugdwet voor 2017. Het Rijk en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten maakten daarbij eind augustus 2016 bekend dat de budgetten gekort worden. De verwachting is daarom dat gemeenten voor 2017 (nog) strenger gaan inkopen en met minder aanbieders een contract afsluiten. Het is daarom voor aanbieders van belang om goed op de hoogte te zijn van het aanbestedingsproces en de wettelijke regels.

Consequenties
Indien minder jeugdhulp en/of maatschappelijke ondersteuning wordt ingekocht dan verwacht, heeft dit wellicht consequenties voor het personeelsbestand. Een werkgever kan hierdoor noodgedwongen werknemers moeten ontslaan vanwege bedrijfseconomische redenen. Voor de zorg- en welzijnssector zijn specifieke regels opgesteld voor het vaststellen van de bedrijfseconomische noodzaak en de ontslagvolgorde.

Bedrijfseconomische noodzaak
Organisaties in de zorg- en welzijnssector werken veelal voor meer dan één gemeente. Per gemeente kan het verschillen of gekort wordt op het budget en zo, ja in welke mate. Per gemeente verschilt het ook wanneer hierover wordt beslist. De hoofdregel bepaalt echter dat de werkgever in de zorg- en welzijnssector pas tot ontslag kan overgaan als de besluiten van alle gemeenten beschikbaar zijn. Dit was problematisch. Vertraging bij één gemeente betekende namelijk dat het personeelsbestand niet kon worden aangepast aan de nieuwe situatie. De personeelskosten liepen dan door terwijl de subsidiekorting al was ingegaan.

Inmiddels is in de Uitvoeringsregels voor bedrijfseconomisch ontslag van het UWV bepaald dat in de zorg- en welzijnssector per gemeente gereorganiseerd kan worden. Voorwaarde voor ontslag in de gemeente is wel dat het aanbestedings- of subsidietraject is afgerond en er moet een onvoorwaardelijk besluit liggen van het bevoegde gemeente-orgaan. Is er nog instemming nodig van de gemeenteraad, dan houdt het UWV de beslissing op het ontslag aan.

Afspiegelen
Ook voor het bepalen welke werknemer ontslagen moet worden, gelden in de zorg- en welzijnsbranche afwijkende regels. De centrale rol is nog steeds weggelegd voor het afspiegelingsbeginsel. Dit beginsel bepaalt de ontslagvolgorde. De hoofdregel bepaalt dat alle werknemers met dezelfde functie binnen het gehele bedrijf op één lijst worden gezet. Per leeftijdscategorie worden de mensen met de minste dienstjaren het eerst geselecteerd.

In de zorg- en welzijnsbranche geldt in afwijking van deze hoofdregel dat gespiegeld wordt per gemeente. Alleen werknemers met dezelfde functie in die gemeente worden meegenomen in de afspiegeling. Voert een werknemer werkzaamheden in meerdere gemeenten uit, dan wordt uitgegaan van de gemeente waar deze werknemer het meest werkzaam is.

Conclusie
Met deze specifieke regels is het mogelijk om in de zorg- en welzijnssector gericht in te grijpen. Dit vraagt uiteraard om het benodigde maatwerk in een sector waar met ‘zorg’ moet worden omgegaan met haar werknemers. Wilt u meer informatie over ontslag in de zorg- en welzijnssector? Neem dan contact op met onze arbeidsrechtadvocaten.