Vraag: wat is
een welstandsexces?

Soms wil je jouw vrolijkheid en optimisme terugzien in de gevelkleur van je woning. Niks mis mee, zou je zeggen. Maar dat je daarin ook te ver kan gaan, laat een recente uitspraak van de hoogste bestuursrechter zien. Een gemeente kan bepalen dat jij jouw huis in een andere kleur moet verven. Doe je dat niet, dan kan de gemeente dat doen (op jouw kosten). Toch maar even vooraf de welstandseisen checken, voordat je enthousiast aan de slag gaat met de verfroller…

Welstandsexces

Een bewoonster van een woning in Den Helder had de voor- en achtergevel van haar woning in een felle geelgroene kleur geverfd. De woning ligt in een wijk die eind jaren ’70 is gebouwd op basis van het concept van de jachthaven van het Zuid-Engelse Brighton: grenzend aan het water met licht gekleurde gevels. In de Welstandsnota die door de gemeente Den Helder was opgesteld, stond dat gekleurde gevels voor die wijk kenmerkend zijn. Maar felle en contrasterende kleuren waren verboden. Een vereiste was ook dat het kleurgebruik in de omgeving moest passen. De gifgroene gevels waren zó fel en zodanig afwijkend van de omgeving, dat dit een zogenaamd welstandsexces opleverde. Dat is in strijd met de Woningwet. De bewoonster werd dan ook gedwongen om haar woning in een andere kleur te verven. Een rechtszaak volgde.

Wat oordeelde de hoogste bestuursrechter?

Het gaat volgens de rechter niet om de vraag of de kleur van de voor- en achtergevel van de woning mooi of vrolijk is. Dat is namelijk per persoon verschillend. Het gaat erom of de kleur zodanig afwijkt van de welstandseisen dat sprake is van een welstandsexces. De rechter was het met de gemeente eens dat gifgroen té fel en té intens was. Dit kwam de harmonie in de wijk niet ten goede. Hoewel uit de Welstandsnota volgde dat gekleurde gevels juist karakteriserend waren voor de woonwijk, gold dit volgens de rechter alleen voor lichtgekleurde gevels. En niet voor felle of sterk contrasterende kleuren. De bewoonster moest dus haar woning in een andere kleur verven.

Wat kunnen we hiermee?

Bij een nieuwbouwwoning wordt in de omgevingsvergunning al beoordeeld of het materiaal en kleurgebruik voldoen aan de welstandseisen (preventief welstandstoezicht). Daarmee ben je verzekerd dat het nieuwe huis voldoet aan alle welstandseisen. Heb je een bestaande woning en besluit je in een vrolijke bui de gevel te verven of je gevel te bekleden met bijzonder materiaal, dan is het slim eerst even na te gaan of dit kleur- en/of materiaalgebruik niet buitensporig afwijkt van de geldende welstandseisen. Daarmee voorkom je verrassingen achteraf. Want ook bij bestaande woningen blijven de welstandseisen onverkort gelden.

Tot slot

Heb je bouw- of verbouwplannen? Of lig je in de clinch met de gemeente over een welstandsexces? Neem dan gerust contact op met Meena Kashyap, Leonie Heijnen-Bos of één van onze andere specialisten.

Bronnen:

Afdeling Bestuursrechtspraak Raad van State, 15 juli 2020, ECLI:NL:RVS:2020:1659
Zie hier het huis in kwestie: https://nos.nl/artikel/2340756-vrouw-uit-den-helder-moet-appelgroene-kleur-van-huis-verwijderen.html