Dwangsom betalen of toch niet?

Het komt in de (bestuurs)praktijk veel voor: een dwangsom wordt opgelegd, maar je krijgt nog even de kans om één en ander volgens de regels te herstellen. Bijvoorbeeld een kinderopvangorganisatie die niet aan de kwaliteitseisen voldoet. Wanneer het herstel niet (tijdig) lukt, wordt automatisch een dwangsom verbeurd. Deze blog gaat over de invordering daarvan, want dat gaat nog wel eens verkeerd.

Dwangsom
Een kinderopvangorganisatie moest een aantal zaken veranderen voor verschillende opvanglocaties op laste van een dwangsom. De reden? Uit een rapport van de GGD was gebleken dat het zich niet in alle gevallen netjes aan de kwaliteitseisen hield voor kinderopvang. De organisatie kreeg de tijd tot 10 januari 2018 om weer aan alle regels te voldoen. De dwangsom diende daarbij als prikkel om ervoor te zorgen dat ook daadwerkelijk werd overgegaan tot het in orde brengen van de situatie binnen de genoemde tijd. Dat was helaas niet gelukt voor één opvanglocatie, zodat dwangsommen werden verbeurd van in totaal € 20.000,-. Een flink bedrag!

Verjaren dwangsom
De gemeente heeft vervolgens niet goed opgelet, want ze gingen pas op 21 maart 2019 over tot de daadwerkelijke invordering van de verbeurde dwangsommen. Dat was te laat. Volgens de wet heeft een bestuursorgaan één jaar de tijd om na het verbeuren van een dwangsom, over te gaan tot de invordering daarvan. Gebeurt dat niet binnen die tijd, dan verjaart de bevoegdheid daartoe. Het is dan niet meer mogelijk de dwangsom in te vorderen.

Terugbetalen dwangsom
Overigens had de kinderopvangorganisatie wel keurig de verbeurde dwangsommen betaald, nadat zij de invorderingsbeschikking kreeg. De gemeente greep dit goede gedrag vervolgens aan om daarmee te stellen dat de bevoegdheid tot invordering niet zou zijn verjaard. Gelukkig ging de rechter daar niet in mee. Betaling doet natuurlijk niets af aan verjaring. Een verjaring kan alléén worden voorkomen door een zogenaamde stuitingshandeling. Daarvan was niet gebleken. Het gevolg? De dwangsommen waren onverschuldigd betaald en moesten weer door de gemeente worden terugbetaald aan de kinderopvangorganisatie.

Tot slot
Heb je te maken met dwangsommen, dan kan het dus lonen om even goed naar het moment van invordering te kijken. DKVA kan daarbij helpen, net zoals in het traject daarvoor. We schreven al diverse blogs over die trajecten, zoals hier en hier. Neemt bij vragen gerust contact op met Meena Kashyap, Leonie Heijnen-Bos of één van onze andere specialisten.

Bron: Uitspraak Afdeling Bestuursrechtspraak Raad van State van 10 februari 2021, (ECLI:NL:RVS:2021:273).