Rechter verbiedt nevenwerkzaamheden

Een remplaçant is een musicus die als vervanger in een orkest speelt. Letterlijk ‘tweede viool spelen’ (of eerste of derde) als baan. Ook in de professionele muziekwereld spelen disputen tussen werkgevers en werknemers. Zoals de remplaçant die ook nog in een ander orkest wilde (blijven) spelen. Juridisch gezien nevenwerkzaamheden. De werkgever verbood deze nevenwerkzaamheden, omdat de werknemer dan teveel uren per week zou werken. Dit zou ten koste komen van het orkest van de werkgever. Mocht de werkgever de nevenwerkzaamheden verbieden? De rechter moest eraan te pas komen. Lees hier wat die vond.

De kwestie
De werknemer in kwestie speelde hobo. Hij was al jaren remplaçant. Per 1 oktober 2019 trad de werknemer in dienst bij (het orkest van) de werkgever. Zolang dit dienstverband voor bepaalde tijd was, mocht de werknemer zijn nevenfunctie bij een ander orkest blijven vervullen. Echter, per 1 augustus 2021 ging de werknemer voor onbepaalde tijd in dienst bij het orkest. Dit vond de werkgever niet verenigbaar met de nevenwerkzaamheden bij het andere orkest. De werknemer moest kiezen voor het ene of voor het andere orkest. De werknemer wilde echter bij beide orkesten betrokken blijven. De werkgever vroeg daarom ontbinding van de arbeidsovereenkomst bij de kantonrechter. Waarom? Er was een objectieve reden om de nevenwerkzaamheden te verbieden, wegens overschrijding van de Arbeidstijdenwet. Door de weigering te stoppen bij het andere orkest, handelde de werknemer verwijtbaar.

Wat vond de rechter?
De kantonrechter ontbond de arbeidsovereenkomst en de werknemer ging in hoger beroep. Het Hof stelde vast dat de werknemer bij de werkgever een dienstverband had met een omvang van 75% van een fulltime dienstverband. Bij het andere orkest was dit 65% van een fulltime dienstverband. De kantonrechter had reeds een berekening gemaakt van het aantal uren dat de werknemer op jaarbasis dan moest werken. Er werd geconstateerd dat het urenaantal in strijd was met artikel 6 van de Arbeidstijdenwet. Het voorkomen van strijdigheid met de Arbeidstijdenwet is een gegronde reden om nevenwerkzaamheden te mogen verbieden als werkgever. Het Hof vond ook dat het hebben én houden van twee dienstverbanden met een vaste omvang een te zware wissel zou trekken op de musicus. En op het orkest van de werkgever. Het was daarom (mede) in het belang van de werknemer om dit niet (langer) toe te staan. De beschikking van de kantonrechter werd bekrachtigd. De arbeidsovereenkomst bleef ontbonden.

Tot slot
Sinds 1 augustus 2022 geldt dat het verbieden van nevenwerkzaamheden uitsluitend mogelijk is op basis van een objectieve rechtvaardigingsgrond. Dit is één van de eerste uitspraken waar dit ook daadwerkelijk door een rechter is beoordeeld. Heb je vragen over nevenwerkzaamheden? Of over remplaçanten? Dan kan je voor beide onderwerpen bij Charlotte Koopman terecht.

Fun fact: de vader van Charlotte is al decennialang een succesvol dirigent van diverse, wereldberoemde orkesten: https://nl.wikipedia.org/wiki/Ton_Koopman

Bron:
Gerechtshof ‘s-Hertogenbosch 20 juli 2023, ECLI:NL:GHSHE:2023:2397