Tijd voor eenvoud: nieuw verlofstelsel in zicht

De afgelopen jaren is het verlofstelsel in Nederland steeds verder uitgebreid. Alleen al rond de zorg voor jonge kinderen bestaan 7 (!) verschillende regelingen. Veel werknemers en werkgevers zien door de bomen het bos niet meer. Op 10 april 2024 heeft het ministerie van SZW een plan gepubliceerd over de vereenvoudiging van het verlofstelsel. Het idee: alles terugbrengen tot 3 soorten verlof. Namelijk 1) de zorg voor kinderen, 2) de zorg voor naasten en 3) persoonlijke situaties. Hoe dit eruit gaat zien, lees je in deze blog.

Waarom nieuw verlofstelsel?
Zoals gezegd, de regels voor verlof zijn ingewikkeld. Zwangerschapsverlof en vakantieverlof zijn vrij overzichtelijk. Langdurend zorgverlof, kortdurend zorgverlof en calamiteitenverlof zijn al iets ingewikkelder. Verlof voor een trouwdag of een verhuizing valt weer onder bijzonder verlof. Er bestaat betaald verlof en onbetaald verlof. De huidige regelingen worden door veel werkgevers en werknemers als complex ervaren. Bovendien is de financiering onevenwichtig. Soms betaalt de werkgever 100%, soms betaalt het UWV 70% en soms is het onbetaald. Ook worden bij de daadwerkelijke opname van verlof veel problemen ervaren, vooral rondom ouderschapsverlof. Tot slot vragen de vergrijzing van de samenleving in combinatie met de huidige arbeidsmarktkrapte om modernisering van het verlofstelsel.

Voorstel nieuw verlofstelsel
Hoog tijd dus voor eenvoud. Hoe ziet het beoogde, nieuwe verlofstelsel eigenlijk eruit? Alle verschillende regelingen worden teruggebracht tot slechts drie soorten verlof. Deze zullen we even op een rijtje zetten:

1) Zorg voor kinderen
Denk aan een bundel van alle verlofregelingen die je kunt inzetten rond de geboorte van en zorg voor jonge kinderen, bij adoptie en bij pleegzorg. Hieronder vallen dus het huidige zwangerschaps- en bevallingsverlof, het (aanvullend) geboorteverlof, het adoptie- en pleegzorgverlof en het (betaald) ouderschapsverlof. Het doel is o.a. het stimuleren van een gelijkwaardige verdeling van zorgtaken en economische zelfstandigheid van ouders.

2) Zorg voor naasten
Onder deze verlofsoort valt o.a. het huidige kort- en langdurend zorgverlof, dat bijvoorbeeld wordt gebruikt om mantelzorg te verlenen. Steeds meer werkenden krijgen hiermee te maken en de verwachting is dat dit de komende jaren verder zal toenemen door de vergrijzing en het feit dat we allemaal langer doorwerken.

3) Persoonlijke situaties
Dit verlof is van korte duur en op te nemen als een werknemer door onvoorziene of zeer bijzondere omstandigheden niet kan werken. Denk aan het overlijden van een naaste, calamiteiten thuis en iemand vergezellen bij het bezoek aan een arts. Het gaat hier om maatwerk. Werkgevers en werknemers maken hierover afspraken als het moment zich voordoet. Ook rouwverlof zal hieronder vallen, zie onze blog Rouwverlof voor werknemers.

Tot slot
Het is aan een volgend kabinet om knopen door te hakken omtrent de invoering en de financiering van het nieuwe verlofstelsel. De eerste stappen zijn gezet door het demissionaire ministerie SZW en de SER. Uiteraard houden wij de ontwikkelingen goed in de gaten. Nu al vragen over verlof? Neem dan gerust contact op met Dunya van der Mark, Claudia van Hooff of één van onze andere specialisten.

Bronnen:
https://www.ser.nl/nl/Publicaties/balans-maatschappelijk-verlof
https://www.rijksoverheid.nl/actueel/nieuws/2024/04/10/plannen-voor-eenvoudiger-verlof-opnemen-voor-goede-balans-werk-en-prive