Niet goed, Bitcoin terug?

Bitcoin verovert ook de rechtspraak. Recent oordeelde de rechter over een uitzonderlijke situatie. Stel: je koopt een antieke Chinese porseleinen kom voor 1 Bitcoin. Achteraf blijkt het toch om een replica te gaan. Je wil van de koop af. Ondertussen is ook de waarde van de Bitcoin gedaald. Je wil dus liever de waarde van de Bitcoin terug ten tijde van de aankoop, in plaats van daadwerkelijk 1 Bitcoin. In deze blog lees je hoe de rechter hierover oordeelde.

De casus
In mei 2021 kocht een man een antieke, Chinese, porseleinen kom voor 1 Bitcoin. Voorafgaand aan de koop had de verkoper verteld dat de kom in 2012 door een expert in Chinees antiek was getaxeerd op € 150.000,-. De verkoper stelde ook dat de waarde van de kom in 2021 naar alle waarschijnlijkheid hoger was. Tussen partijen werd afgesproken dat de koopprijs “1 BTC (Bitcoin) crypto” bedroeg. In de conceptovereenkomst stond ook nog vermeld dat  1 Bitcoin op de datum van de conceptovereenkomst ongeveer € 48.000,- bedroeg. Op 4 mei 2021 werd de kom geleverd en maakte de koper 1 Bitcoin over naar het cryptoadres van de verkoper.

Dwaling
Een paar maanden later bleek dat de kom toch niet authentiek was. De koper deed een beroep op dwaling. De wet bepaalt immers dat een overeenkomst vernietigbaar is, als die tot stand is gekomen onder invloed van dwaling. In dit geval zou de koop bij een juiste voorstelling van zaken niet zijn gesloten. De koper was afgegaan op onjuiste inlichtingen van de verkoper. Hij had natuurlijk nooit een nepkom willen kopen voor 1 Bitcoin (met op dat moment een waarde van € 48.000,-).

Wat vond de rechter?
De rechter oordeelde dat de koper voldoende had bewezen dat het niet ging om een kostbare, antieke kom. De mededelingen van de verkoper over de kom waren dus onjuist. De koper kon daarom een beroep doen op dwaling en de overeenkomst vernietigen. Vernietiging heeft terugwerkende kracht. Dat betekent dat de koopovereenkomst nooit heeft bestaan. De koper moest de kom teruggeven aan de verkoper. De verkoper moest de koper terugbetalen.

Bitcoin terug?
Maar hoe moest worden terugbetaald? In de procedure vorderde de koper niet 1 Bitcoin terug, maar terugbetaling van € 48.000,-. De rechter ging hier alleen niet in mee. Partijen hadden namelijk als koopprijs afgesproken: 1 Bitcoin. Die moest worden terugbetaald. Dat de Bitcoin inmiddels in waarde was gedaald, maakte dit niet anders.

Aanvullende schadevergoeding?
Ter zitting stelde de koper nog dat hij restitutie van € 48.000,- (de waarde van de Bitcoin op het moment van de koop) had gevorderd (en niet terugbetaling van 1 Bitcoin). De rechtbank kwalificeerde dit als een aanspraak op een aanvullende schadevergoeding. De rechter wees de aanvullende schadevergoeding echter ook af. Immers, de koper ontving de betaalde 1 Bitcoin terug. De waarde van Bitcoin an sich stond los van de koopovereenkomst. Om te betalen in Bitcoin had de koper destijds ook geen Bitcoin hoeven kopen of andere kosten hoeven maken. De koper had al een Bitcoin waarmee hij kon betalen. Ook heeft de koper niet gesteld dat hij de Bitcoin zou hebben omgeruild voor euro’s als de koop niet had plaatsgevonden. Kortom, de koper heeft niet aangetoond dat hij aanvullende schade heeft geleden.

Tot slot
Interessant was nog dat de koper ook betaling van wettelijke rente en incassokosten vorderde. Die vorderingen werden ook afgewezen, omdat die regelingen alleen gelden bij de betaling van een geldsom. Een Bitcoin valt daar (vooralsnog) niet onder. Deze uitspraak maakt duidelijk dat de formulering van de koopprijs en de wijze van betaling in een overeenkomst van groot belang zijn. Meer vragen over dit onderwerp, over dwaling of over het vernietigen van een overeenkomst? Neem dan gerust contact op met Menno Loos of één van onze andere specialisten.

Bronnen:
Rechtbank Rotterdam, 18 januari 2023, ECLI:NL:RBROT:2023:360
https://www.recht.nl/nieuws/ondernemingsrecht/218088/geen-aanvullende-schade-door-waardedaling-bitcoin/
https://www.mr-online.nl/geen-aanvullende-schade-door-waardedaling-bitcoin/
https://www.navigator.nl/document/ide1df926d8b2c478ebdd056913d322221/ecli-nl-rbrot-2023-360-rb-rotterdam-18-01-2023-nr-c-10-633320-ha-za-22-137
https://fd.nl/samenleving/1465790/gedupeerde-koper-chinees-antiek-krijgt-bitcoin-terug-maar-geen-compensatie-voor-waardedaling