Partneralimentatie uitsluiten, kan dat?

‘Regeren is vooruitzien’ en ‘Een goede voorbereiding is het halve werk’. Dit zijn allebei toepasselijke spreekwoorden als het aankomt op het maken van afspraken over partneralimentatie. Steeds vaker bestaat de wens om voorafgaand aan het huwelijk –bij het opmaken van de huwelijkse voorwaarden– het recht op partneralimentatie na een eventuele echtscheiding uit te sluiten. Bijvoorbeeld door het opnemen van een zogenoemd ‘nihilbeding’. Op dit moment is zo’n afspraak niet rechtsgeldig. Hier komt mogelijk verandering in. Meer weten? Lees dan deze korte blog.

Partneralimentatie uitsluiten
Op 13 mei 2022 is aan de Hoge Raad, de hoogste rechter van ons land, de volgende vraag gesteld:

‘Kunnen aanstaande echtgenoten het recht op partneralimentatie voorafgaand aan het huwelijk bij huwelijkse voorwaarden uitsluiten, op grond van artikel 1:158 en 1:400 lid 2 BW?’

In artikel 1:400 lid 2 BW is namelijk bepaald dat overeenkomsten waarbij van (bijvoorbeeld) partneralimentatie wordt afgezien, nietig zijn. Echtgenoten kunnen wél op grond van artikel 1:158 BW vóór of ná de echtscheiding bij overeenkomst afzien van partneralimentatie. De Hoge Raad heeft in 1979 en in 1980 geoordeeld dat dit artikel alléén van toepassing is op overeenkomsten die door echtgenoten zijn aangegaan tijdens hun huwelijk met het oog op een voorgenomen echtscheiding. Voorafgaand aan het huwelijk partneralimentatie uitsluiten is dus op dit moment nog geen optie. Na ruim 40 jaar zal De Hoge Raad opnieuw hierover moeten oordelen.

Recht op partneralimentatie
Het huidige standpunt van de Hoge Raad lijkt, gezien de huidige tijdsgeest -waaronder ook het groeiende aantal echtscheidingen- behoorlijk achterhaald. Zo strandden in 2021 maar liefst 25.600 huwelijken in een echtscheiding. De gemiddelde duur van de huwelijken die in 2021 in een echtscheiding eindigden, was 15 jaar. Het grootste deel van de huwelijken had 5 tot 10 jaar geduurd. Van de beëindigde huwelijken had 15,5% nog geen 5 jaar geduurd. Het recht op partneralimentatie is sinds 1 januari 2020 als volgt geregeld:

• Partneralimentatie bedraagt maximaal 5 jaar.
• Partneralimentatie duurt korter als het huwelijk of geregistreerd partnerschap minder dan 10 jaar duurde. Dan ontvangt de ex-partner alimentatie voor de helft van de tijd dat het huwelijk of partnerschap duurde. Bij 8 jaar getrouwd, geldt dan 4 jaar partneralimentatie.
• Uitzonderingen bestaan als er kleine kinderen zijn, als AOW wordt ontvangen of als de geboortedatum voor 1970 ligt en het huwelijk langer dan 15 jaar heeft geduurd.

Tot slot
Het antwoord van de Hoge Raad over vooraf partneralimentatie uitsluiten wordt in november 2022 verwacht. Dan zullen we weten of eventuele partneralimentatieperikelen in de toekomst, voorafgaand aan het huwelijk, voorkomen kunnen worden. Mocht je nu al vragen hebben over (kinder- of) partneralimentatie, neem dan gerust contact op met Meena Kashyap, Kimberly Rozema of één van onze andere specialisten.

Bronnen:
Gerechtshof Den Haag 18 januari 2017, ECLI:NL:GHDHA:2017:768, RFR 2017/74.
Parket bij de Hoge Raad 13 mei 2022, ECLI:NL:PHR:2022:457
https://www.cbs.nl/nl-nl/visualisaties/dashboard-bevolking/levensloop/scheiden
https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/scheiden/vraag-en-antwoord/hoe-lang-partneralimentatie-betalen